Όλοι μας έχουμε ανάγκη από μια διατροφή που διαθέτει ποικιλία, ώστε να καλύψουμε τις διάφορες ανάγκες του οργανισμού. Ειδικά τα παιδιά, μιας και είναι στην ανάπτυξη, είναι σημαντικό να τρώνε απ’όλες τις διατροφικές ομάδες. Τι γίνεται όμως όταν το παιδί είναι κακόφαγο;
Αν ανήκετε στους γονείς που πασχίζουν να κάνουν τα παιδιά τους να δοκιμάσουν πιο υγιεινές επιλογές, συνεχίστε το διάβασμα. Ίσως βρείτε κάποιες ιδέες που θα σας βοηθήσουν να κερδίσετε τη μάχη!
Μορφώστε τα παιδιά σας
Τα παιδιά θα χαρούν να μάθουν γιατί τους ετοιμάζετε φέτες με μήλο και φυστικοβούτυρο αντί να τους προσφέρετε μπισκότα. Εξηγήστε τους λοιπόν! “Αυτό το φαγητό θα σε βοηθήσει να μεγαλώσεις, ενώ το άλλο μπορεί να είναι νόστιμο αλλά θα κάνει το κορμί σου αδύναμο”.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί από ειδικούς στην διατροφή των παιδιών, πως το να αποκαλούμε κάποιες τροφές “υγιεινές” μπορεί να συνδυαστεί αρνητικά από τα παιδιά. Πολλά παιδιά, όταν ακούνε υγιεινό, μπορεί να σκέφτονται βαρετό, υποχρεωτικό, περίεργο, απαίσιο φαγητό. Έχει φανεί πως στα παιδιά αρέσει μια πιο ανάλαφρη προσέγγιση στη διατροφή. Χρησιμοποιήστε για αυτό πιο παιχνιδιάρικους όρους για να περιγράψετε με ενθουσιασμό θρεπτικές τροφές. Αντί για υγιεινό φαγητό, πείτε δυναμωτικό φαγητό, φαγητό που μεγαλώνει, φαγητό για γρήγορο τρέξιμο, φαγητό για όμορφα μαλλιά κτλ.
Δώστε το καλό παράδειγμα
Τα παιδιά μιμούνται αυτό που βλέπουν, επιλέξτε για αυτό να αποτελέσετε το καλό παράδειγμα όσον αφορά τη δική σας σχέση με το φαγητό. Επιλέξτε θρεπτικές τροφές για εσάς τους ίδιους και δείξτε ενθουσιασμό όταν τις τρώτε. “Πω πω τι νόστιμο γιαούρτι!”, “Αχ τι καλά, λιγουρευόμουν αυτή τη σούπα από το πρωί!”, “Μμμμ, δεν έχω ξαναφάει πιο νόστιμο ψάρι!” κτλ…
Τα σκατολοΐδια έξω από το σπίτι
Εξαφανίζουμε από τα ντουλάπια και το ψυγείο μας τις όχι και τόσο θρεπτικές εναλλακτικές (μπισκότα, γλυφιτζούρια, σοκοφρέτες, μερέντα κτλ). Αν το παιδί είναι συνηθισμένο σε τροφές με ενισχυτικά γεύσης, τεχνητά χρώματα και αρώματα και κρυμμένη ζάχαρη, πώς μετά να φάει αληθινό φαγητό;
Επιπλέον, έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά είναι πιο πιθανό να φάνε τροφές που είναι πιο προσιτές. Όταν τα παιδιά βλέπουν ένα πιάτο με πολύχρωμα φρούτα ή λαχανικά να περιμένουν ως σνακ στο τραπέζι ή στο ψυγείο, θα είναι πιο πιθανό να τα φάνε. Αλλάξτε τα αποθέματα τροφής στην κουζίνας σας και περιβάλλεται το παιδί σας με δυναμωτικές θρεπτικές τροφές. Σιγά σιγά αυτές θα γίνουν συνήθεια και θα αποτυπωθούν στο παιδί ως “το φαγητό που τρώμε στην οικογένεια μας”.
Διαμορφώνουμε, δεν ελέγχουμε
Από τη μέχρι τώρα έρευνα έχει φανεί πως ο άκαμπτος έλεγχος της διατροφής των παιδιών οδηγεί τα παιδιά στο να αναζητούν πιο έντονα τις απαγορευμένες τροφές και όταν τις έχουν να χάνουν την αίσθηση του μέτρου. Επίσης, έχει φανεί πως παιδιά που μεγαλώνουν σε αυστηρό διατροφικό περιβάλλον, μεγαλώνοντας νιώθουν άσχημα για το σώμα τους. Χαλαρώστε λοιπόν!
Το να προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να πειθαρχήσουν σε διατροφικούς κανόνες δεν είναι καλή ιδέα. Σκεφτείτε πως είναι προτιμότερο το να διαμορφώσουμε την αντίληψη του παιδιού, ώστε το ίδιο να θέλει να δοκιμάσει κάτι πιο θρεπτικό. “Διαμορφώνω” σημαίνει πως δημιουργώ τις συνθήκες, εμπνέω, εξηγώ, δελεάζω, παζαρεύω, ώστε να οδηγήσω το παιδί μου να κάνει σοφές επιλογές από μόνο του. Κάθε φορά που το κάνει, το υπογραμμίζουμε θετικά: “Ξέρεις τι χρειάζεται το σώμα σου για να μεγαλώσει!”. Όταν το παιδί δεν έχει όρεξη για κάτι θρεπτικό ή ζητά επίμονα να φάει κάτι βρώμικο, δεν το μαλώνουμε, δεν του κάνουμε κήρυγμα, δεν το απειλούμε με τιμωρίες. Αντ’ αυτού επιλέγουμε να αναλφρώσουμε το κλίμα κάνοντας λίγο πλάκα και εξηγώντας στο παιδί πως τέτοιες τροφές μπορεί να είναι νόστιμες αλλά θα το κάνουν αδύναμο. “Αυτό το φανταχτερό φαγητό είναι ψεύτικο, ο κατασκευαστής το έχει γεμίσει με ενισχυτικές ουσίες για να έχει πιο καλή γεύση και έχει βάλει τον αγαπημένο σου ήρωα στο πακέτο για να σε ξεγελάσει και να μας πείσει να αγοράσουμε και να φάμε κάτι που δεν είναι καλό για το σώμα. Στα αλήθεια θες να είσαι ο αδύναμος της τάξης; Αν θες, μπορούμε να κάνουμε κάτι στο σπίτι, θα το μαγειρέψουμε μαζί και θα δεις που θα το μας βγει ακόμα πιο λαχταριστό!”.
Σημείωση: Επιτρέψτε υγιεινές λιχουδιές και κεράσματα μια στο τόσο και σε ειδικές περιστάσεις. Αποφύγετε όμως να χρησιμοποιήσετε κάποια λιχουδιά ως αντάλλαγμα για να συμμορφωθεί το παιδί σας με κάτι. Με αυτό τον τρόπο του μαθαίνετε να αποζητά τα γλυκά περισσότερο.
Σκεφτείτε έξυπνα
Όταν θέλουμε να κάνουμε το παιδί μας να δοκιμάσει κάτι θρεπτικό χρειάζεται διπλωματία και συχνά πονηριά! Εισάγουμε κάτι νέο στο δοκιμασμένο, βρίσκουμε τρόπους να κρύψουμε τα λαχανικά, δελεάζουμε με χρώματα και σχήματα.
Οι ιδέες είναι πραγματικά πολλές και θα τις αναπτύξω σύντομα σε πιο αναλυτικό άρθρο!
Μαγειρέψτε μαζί
Τα παιδιά λατρεύουν να περνούν ποιοτικό χρόνο με τους αγαπημένους τους. Εκμεταλευτείτε το και ζητήστε τη συμμετοχή τους την ώρα που μαγειρεύετε. Παροτρύνετέ τα να δοκιμάσουν το φαγητό στα διάφορα στάδια προετοιμασίας, κάντε πλάκα με τα υλικά και τις γεύσεις που αλλάζουν καθώς η διαδικασία προχωρά. Ένα φαγητό μπορεί να φαινόταν βαρετό αν απλά του το σερβίρατε στο πιάτο, με τη συμμετοχή όμως στη διαδικασία, το ίδιο φαγητό αποκτά νέα αξία, γίνεται πιο ενδιαφέρον και άρα πιο δελεαστικό στο να το δοκιμάσει.
Πάρτε την πείνα με το μέρος σας
Ένα παιδί που τσιμπολογά όλη μέρα ή χάνει την όρεξη του πίνοντας χυμούς ή γάλα, είναι φυσικό να είναι ανόρεκτο την ώρα του φαγητού. Ειδικά όταν αυτό που του σερβίρουμε του φαίνεται καινούργιο, δεν πρόκειται ούτε να δοκιμάσει. Όταν ξέρετε πως το τραπέζι θα έχει κάτι νέο και έξω από τις συνήθειες του παιδιού, αφήστε το να πεινάσει λίγο παραπάνω πριν την ώρα του φαγητού. Πάρτε την πείνα με το μέρος σας!
Όχι ξεχωριστά φαγητά
Αποφύγετε να μαγειρεύετε άλλο φαγητό για την οικογένεια και άλλο για το κακόφαγο παιδί. Έτσι μόνο διαιωνίζετε την προβληματική κατάσταση. Αν αγχώνεστε πως το παιδί θα μείνει νηστικό, προετοιμάστε ένα γεύμα με επιλογές που συμπληρώνουν η μια την άλλη και που απευθύνονται σε όλη την οικογένεια και όχι σε συγκεκριμένα άτομα. Για παράδειγμα, αν έχετε κάνει φακές και ξέρετε ότι το παιδί δεν τις τρώει με όρεξη, σκεφτείτε κάτι που πάει με τις φακές και του αρέσει (πχ τηγανητά αυγά) και σερβίρετε το σε όλη την οικογένεια. Το κυρίως φαγητό είναι κοινό για όλους και σερβίρεται ατομικά, ενώ το φαγητό “μπαλαντέρ” είναι στη μέση για όλους. Αφήστε το παιδί να φάει όσο θέλει από όπου θέλει. Επίσης, είναι σημαντικό να είναι ξεκαθαρισμένο πως το επόμενο γεύμα θα είναι το απόγευμα.
Επανάληψη Επανάληψη Επανάληψη
Στα πρώτα στάδια, καθώς θα αντικαταστήσετε τις λιγότερο θρεπτικές τροφές με άλλες πιο δυναμωτικές, είναι αρκετά πιθανό να υπάρξει δυσφορία από τη μεριά του παιδιού. Αυτό είναι όμως αναμενόμενο. Τα παιδιά, ακριβώς όπως και οι μεγάλοι, βιώνουν αντίσταση στην αλλαγή παλιών συνηθειών. Επίσης, τα παιδιά έχουν περισσότερες επιφυλάξεις στο να δοκιμάσουν νέες τροφές. Θα θέλουν να περιεργαστούν, να μυρίσουν και να δουν πως οι άλλοι ανταποκρίνονται σε αυτό αρκετές φορές πριν επιχειρήσουν να δοκιμάσουν την πρώτη μπουκιά. Ακόμα κι αν δοκιμάσουν μπορεί και πάλι να πετάξουν το νέο φαγητό πίσω στο πιάτο. Αυτό είναι φυσιολογικό και συμβαίνει σε πολλά παιδιά, όχι μόνο στο δικό σας. Μην το παίρνετε κατάκαρδα λοιπόν. Έρευνες δείχνουν πως για να μάθει ένα παιδί μια νέα τροφή χρειάζεται αρκετές προσπάθειες. Επανάληψη λοιπόν!
Προσπαθώ αλλά δεν βγάζω άκρη. Δεν τρώει τίποτα! Νηστικό να το αφήσω;
Στην αρχή θα αντιμετωπίσετε δυσκολίες, ωστόσο δεχθείτε το σαν μέρος της διαδικασίας και συνεχίστε να ζυμώνετε τη νέα πραγματικότητα με υπομονή, ενθουσιασμό και έξυπνα κόλπα.
Στην περίπτωση που το παιδί είναι κάθετο, μην υποκύψετε. Σε καμία περίπτωση δεν θα πεθάνει της πείνας αν μείνει για μια φορά νηστικό. Επίσης, μην επιτρέψετε την προκλητική στάση του να μετατραπεί σε μάχη δύναμης μεταξύ σας.
Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και εξηγήστε του πως είναι καλό για το σώμα του να τρώει όσο πιο πολλές τροφές γίνεται για να γίνει δυνατό. Αν δεν θέλει να φάει, δηλώστε του ξεκάθαρα πως είναι οκ και πως θα προσπαθήσετε την επόμενη φορά για κάτι καλύτερο. Την επόμενη, όχι αυτή! Συνεχίστε να τρώτε απολαμβάνοντας το φαΐ σας και αφήστε το να βράζει στο ζουμί του για λίγο. Το πιθανότερο είναι πως μετά από λίγο ή έστω την επόμενη φορά, θα μαλακώσει τη στάση του και θα είναι πιο δεκτικό.
Κανένα παιδί δεν παθαίνει τίποτα αν για μια φορά μείνει νηστικό!
Μέσα από την ευδιάθετη προσπάθεια σας, το παιδί αργά ή γρήγορα θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και θα αρχίσει να βιώνει από μόνο του τα καλά αποτελέσματα της νέας διατροφής: Θα αρρωσταίνει αραιότερα, θα αποδίδει καλύτερα στα μαθήματα, θα αντέχει περισσότερο στις φυσικές δραστηριότητες και το κυριότερο θα νιώθει καλύτερα στην κοιλίτσα του. Σε αυτό το στάδιο αδράξτε την ευκαιρία και υπογραμμίστε του πως είναι όλες αυτές οι δυναμωτικές τροφές που το βοηθούν στο να είναι γερό και δυνατό. “Το πρωινό που ετοιμάζουμε σπίτι σε βοηθά στα μαθήματα ε;”, “Είναι οι καλές επιλογές που κάνεις με το φαγητό σου που σου δίνουν όοοοολη αυτή την αντοχή!”.
Θυμηθείτε: Διπλωματία και Υπομονή είναι οι λέξεις κλειδιά.
Σημαντικό: Αν το παιδί επιμένει να αποφεύγει κάποιες τροφές, ίσως αυτό αποτελεί ένδειξη δυσανεξίας. Ενημερώστε τον παιδίατρο σχετικά.
Σκεφτείτε: Ποιο είναι το ένα πράγμα που μπορείτε να κάνετε αυτή τη βδομάδα για να αλλάξετε το πρόσημο της κατάστασης; Την επόμενη βδομάδα σκεφτείτε κάτι άλλο. Μία αλλαγή τη φορά οδηγεί σε προσθετικά μόνιμα αποτελέσματα 😉
